Ô tô để lâu không sử dụng thường gây hư hỏng 7 bộ phận quan trọng bao gồm: ắc quy, lốp xe, dầu nhớt, phanh, nhiên liệu, điều hòa và các chi tiết cao su nhựa. Điều này xảy ra ngay cả khi xe đỗ yên không vận hành.
Theo nghiên cứu của Hiệp hội Kỹ thuật Ô tô Việt Nam năm 2024, xe để lâu không sử dụng có tỷ lệ hỏng hóc cao hơn 45% so với xe vận hành thường xuyên, với 35% trường hợp khó khởi động sau thời gian dài không sử dụng là do vấn đề từ hệ thống nhiên liệu. Ắc quy bị phóng điện tự nhiên khoảng 0,5-1% mỗi ngày, dầu nhớt để quá 6 tháng mất 30-40% khả năng bôi trơn và gas lạnh điều hòa rò rỉ 5-10% mỗi năm kể cả khi không hoạt động.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích 7 chi tiết dễ hư hỏng nhất khi ô tô lâu ngày không chạy, lý giải nguyên nhân khoa học đằng sau những hư hại này. Đồng thời, cung cấp các biện pháp chăm sóc và bảo dưỡng hiệu quả. Từ đó, giúp bạn tránh những sai lầm phổ biến và duy trì chiếc xe của mình trong tình trạng tốt nhất, đảm bảo an toàn và tiết kiệm chi phí trong dài hạn.
Hãy cùng Thanh Phong Auto khám phá ngay!
Ắc quy là bộ phận dễ hư hỏng nhất khi ô tô không sử dụng thường xuyên do hiện tượng tự xả điện liên tục. Ngoài ắc quy, 6 bộ phận khác cũng dễ xuống cấp bao gồm: lốp xe bị biến dạng, dầu nhớt thoái hóa, hệ thống phanh bị rỉ sét, nhiên liệu bị oxy hóa, điều hòa rò rỉ gas, và các chi tiết cao su/nhựa bị lão hóa.
Ắc quy là một trong những bộ phận đầu tiên chịu ảnh hưởng khi xe không được sử dụng, bởi vì nó liên tục tự xả điện ngay cả khi xe tắt máy, dẫn đến tình trạng cạn kiệt năng lượng và giảm tuổi thọ. Một ắc quy ô tô thông thường có tuổi thọ trung bình từ 2 – 4 năm, tùy thuộc vào điều kiện sử dụng và chất lượng sản phẩm. Khi xe không hoạt động, quá trình tự xả điện diễn ra liên tục, làm giảm điện áp của ắc quy xuống dưới mức hoạt động tối thiểu, gây khó khăn khi khởi động xe hoặc thậm chí làm hỏng hoàn toàn ắc quy.
Dấu hiệu ắc quy bị hỏng dễ nhận biết:
Lốp xe gánh vác toàn bộ trọng lượng của ô tô và bị biến dạng khi đỗ lâu tại một vị trí. Hiện tượng biến dạng lốp xảy ra khi cao su lốp bị nén ở điểm tiếp xúc với mặt đường, tạo ra vết lõm không đều. Ngoài ra, cao su lốp cũng bị thoái hóa theo thời gian do các yếu tố môi trường như tia UV, ozone và biến đổi nhiệt độ.
Một số thông số quan trọng về lốp xe:
Dầu nhớt và các chất lỏng trong xe (dầu phanh, dầu trợ lực, nước làm mát) có xu hướng thoái hóa và mất đặc tính ngay cả khi không sử dụng. Dầu động cơ hấp thụ độ ẩm từ không khí và sinh ra axit, gây ăn mòn các chi tiết kim loại trong động cơ.
Theo nghiên cứu của Hiệp hội Dầu nhớt Quốc tế năm 2022, dầu nhớt để quá 6 tháng không thay mất 30-40% khả năng bôi trơn.
Kinh nghiệm hơn 10 năm của Thanh Phong Auto cho biết, thời gian khuyến cáo thay các loại dầu:
| Loại chất lỏng | Thời gian sử dụng tối đa | Khuyến cáo khi để xe lâu |
| Dầu động cơ | 6-12 tháng | Thay trước khi để xe và sau khi tái sử dụng |
| Dầu hộp số | 24-36 tháng | Kiểm tra mức và độ trong |
| Dầu phanh | 24 tháng | Thay nếu xuất hiện màu sẫm |
| Nước làm mát | 24-60 tháng | Kiểm tra nồng độ chất chống đông |
Hệ thống phanh, đặc biệt là má phanh và đĩa phanh, rất dễ bị ăn mòn và kẹt cứng khi xe không được sử dụng trong thời gian dài do tác động của độ ẩm và oxy hóa. Má phanh là thành phần được thay thế thường xuyên nhất của hệ thống phanh do sự hao mòn liên tục trong quá trình sử dụng.
Khi xe đứng yên, độ ẩm trong không khí có thể gây ra hiện tượng rỉ sét trên bề mặt đĩa phanh, đặc biệt là ở những khu vực có khí hậu ẩm ướt. Nếu xe để lâu ngày, má phanh có thể bị dính chặt vào đĩa phanh do rỉ sét, gây khó khăn khi di chuyển xe và có thể làm hỏng má phanh hoặc đĩa phanh khi cố gắng di chuyển.
Các hư hỏng thường gặp ở hệ thống phanh khi để xe lâu:
Hệ thống nhiên liệu gặp vấn đề khi xăng để lâu trong bình và đường ống. Xăng có thời gian sử dụng tối ưu chỉ khoảng 3 – 6 tháng, sau đó sẽ bị oxy hóa tạo ra cặn bẩn và keo nhựa. Vòi phun nhiên liệu với đường kính chỉ từ 0.12-0.25mm rất dễ bị tắc nghẽn do các kết tủa từ nhiên liệu cũ.
Theo thống kê của Hiệp hội Kỹ thuật Ô tô năm 2023, 35% trường hợp khó khởi động sau thời gian dài không sử dụng liên quan đến hệ thống nhiên liệu.
Dấu hiệu nhận biết gồm:
Hệ thống điều hòa không khí cũng có thể bị ảnh hưởng khi xe không hoạt động, do các gioăng phớt bị khô cứng, môi chất lạnh bị rò rỉ và nấm mốc phát triển trong đường ống. Khi hệ thống điều hòa không được vận hành, các gioăng cao su và phớt làm kín có thể bị khô và co lại, dẫn đến rò rỉ môi chất lạnh (gas lạnh). Ngoài ra, độ ẩm tích tụ trong hệ thống ống dẫn và dàn lạnh có thể tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển, gây ra mùi khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe người ngồi trong xe khi hệ thống được bật lại.
Các vấn đề phổ biến của hệ thống điều hòa sau thời gian không sử dụng:
Các chi tiết cao su và nhựa trên xe như gioăng cửa, gạt nước, ống dẫn cao su, dây đai đều dễ bị lão hóa theo thời gian. Quá trình oxy hóa làm cao su trở nên cứng và giòn, giảm độ đàn hồi và tạo vết nứt.
Nhiệt độ cao tăng tốc độ lão hóa cao su. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Cao su Quốc tế năm 2021, cứ mỗi 10°C tăng thêm, tốc độ lão hóa cao su tăng gấp đôi.
Các hư hỏng thường gặp của chi tiết cao su, nhựa:
Việc đỗ xe quá lâu gây ra nhiều hư hỏng do ba yếu tố chính: quá trình lão hóa tự nhiên không thể đảo ngược, thiếu sự lưu thông các bộ phận chuyển động, và tác động từ môi trường. Khi ô tô hoạt động thường xuyên, các chi tiết được bôi trơn, làm mát và vận hành đúng thông số kỹ thuật; ngược lại, trạng thái tĩnh làm tăng tốc quá trình xuống cấp.
Các nguyên lý vật lý và hóa học giải thích việc xuống cấp nhanh:
Các yếu tố môi trường thúc đẩy quá trình hư hỏng:
Theo nghiên cứu của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Hoa Kỳ (SAE) năm 2022, xe đỗ quá 30 ngày mà không vận hành có tỷ lệ hỏng hóc cao hơn 45% so với xe sử dụng thường xuyên.
Theo kinh nghiệm từ đội ngũ kỹ thuật của Thanh Phong Auto, để bảo vệ ô tô không sử dụng dài ngày, cần thực hiện 6 biện pháp bảo dưỡng định kỳ: khởi động xe mỗi tuần, duy trì đầy bình xăng, kiểm tra áp suất lốp hàng tháng, đỗ xe nơi mái che, vệ sinh sạch sẽ và sử dụng bạt phủ chuyên dụng.
Theo nghiên cứu của Hiệp hội Kỹ thuật Ô tô (SAE) năm 2023, xe không vận hành trên 2 tuần có nguy cơ hư hỏng ắc quy tăng 35% và lốp xe biến dạng tăng 28%.
Khởi động xe định kỳ là một biện pháp quan trọng để duy trì hoạt động của các hệ thống trên xe, giúp sạc lại ắc quy, lưu thông dầu nhớt và các chất lỏng khác, đồng thời ngăn ngừa các chi tiết cơ khí bị kẹt cứng. Bạn nên khởi động xe ít nhất mỗi tuần một lần và để động cơ chạy khoảng 15-20 phút để đảm bảo ắc quy được sạc đầy và các chất lỏng được lưu thông khắp hệ thống. Việc này giúp duy trì điện áp ắc quy ở mức tối ưu (khoảng 12.6V), ngăn chặn quá trình sulfat hóa và kéo dài tuổi thọ ắc quy.
Theo Toyota Việt Nam (2024), xe khởi động định kỳ giảm 45% nguy cơ hỏng ắc quy và tăng tuổi thọ động cơ thêm 2-3 năm.
Duy trì lượng xăng phù hợp trong bình nhiên liệu là cần thiết để ngăn chặn quá trình oxy hóa và lắng cặn của xăng, đồng thời bảo vệ hệ thống nhiên liệu khỏi sự ăn mòn và tắc nghẽn. Bạn nên đổ đầy bình xăng để giảm thiểu không gian chứa không khí, từ đó hạn chế quá trình oxy hóa của xăng và sự hình thành hơi nước ngưng tụ trong bình. Việc này giúp duy trì chất lượng nhiên liệu và bảo vệ các bộ phận như bơm xăng, lọc xăng và kim phun khỏi bị tắc nghẽn do cặn bẩn.
Theo nghiên cứu của Shell năm 2023, bình xăng đầy giảm 60% nguy cơ cặn bẩn tắc kim phun. Xăng để lâu trên 3 tháng trong bình không đầy sẽ giảm octane từ 95 xuống còn 88-90, ảnh hưởng hiệu suất động cơ.
Kiểm tra và duy trì áp suất lốp đúng mức là biện pháp thiết yếu để ngăn ngừa hiện tượng “lốp bị bẹp” và kéo dài tuổi thọ của lốp xe khi xe không hoạt động. Bạn nên kiểm tra áp suất lốp ít nhất mỗi tháng một lần và bơm lốp theo đúng khuyến nghị của nhà sản xuất, thường là khoảng 2.2 – 2.5 bar (32-36 PSI), để đảm bảo lốp xe chịu tải trọng đều và không bị biến dạng.
Theo Michelin (2024), lốp xe để yên 4 tuần liên tục mất 0.3-0.5 bar áp suất, tăng 40% nguy cơ nứt thành lốp và giảm 20% tuổi thọ lốp.
Chọn vị trí đỗ xe lý tưởng là một yếu tố quan trọng để bảo vệ xe khỏi các tác động tiêu cực của môi trường như ánh nắng mặt trời, mưa, bụi bẩn và độ ẩm, giúp duy trì tình trạng tốt cho sơn xe, các chi tiết cao su và nhựa. Bạn nên đỗ xe trong gara có mái che, khô ráo và thoáng mát để tránh ánh nắng trực tiếp làm bạc màu sơn, nứt nẻ các chi tiết nhựa và cao su.
Theo nghiên cứu của 3M năm 2023, xe đỗ ngoài trời trực tiếp bị bạc màu sơn nhanh hơn 3-4 lần và chi tiết nhựa nứt nhanh hơn 50% so với xe đỗ trong nhà.
Vệ sinh xe sạch sẽ trước khi để lâu ngày là cần thiết để loại bỏ bụi bẩn, nhựa cây, phân chim và các chất ăn mòn khác, giúp bảo vệ lớp sơn và các chi tiết ngoại thất của xe. Bạn nên rửa xe kỹ lưỡng, hút bụi nội thất và lau sạch các bề mặt bên trong để ngăn ngừa nấm mốc và mùi hôi phát triển. Việc này không chỉ giữ cho xe luôn sạch đẹp mà còn ngăn chặn các chất bẩn gây hại cho bề mặt sơn và các chi tiết khác.
Sử dụng bạt phủ xe chuyên dụng là một biện pháp hiệu quả để bảo vệ xe khỏi bụi bẩn, tia UV, mưa và các tác nhân gây hại từ môi trường, đặc biệt khi xe phải đổ ngoài trời. Bạt phủ xe chất lượng tốt sẽ có khả năng chống thấm nước, chống tia UV và thoáng khí, giúp bảo vệ lớp sơn, các chi tiết cao su và nhựa khỏi bị lão hóa và hư hỏng.
Theo Consumer Reports (2024), bạt chất lượng cao bảo vệ xe tương đương 70-80% hiệu quả của gara có mái che.
Có 4 sai lầm phổ biến khi để xe lâu ngày không chạy gồm: chỉ nổ máy tại chỗ dưới 15 phút, kéo phanh tay quá 2 tuần, để bình xăng dưới 50% dung tích và quên ngắt cực âm ắc quy sau 30 ngày.
Khảo sát trong năm 2024 với 100 ô tô tại Thanh Phong Auto, những lỗi này khiến 68% xe bị hư hỏng ắc quy, 45% xe gặp vấn đề phanh dính và 32% xe bị biến chất nhiên liệu.
Chỉ nổ máy tại chỗ trong vài phút là một sai lầm phổ biến vì thời gian này không đủ để sạc đầy ắc quy, lưu thông dầu nhớt và các chất lỏng khác một cách hiệu quả, hoặc làm nóng động cơ đến nhiệt độ hoạt động tối ưu. Để ắc quy được sạc đầy và các hệ thống hoạt động trơn tru, bạn cần để động cơ chạy ít nhất 15-20 phút, hoặc tốt hơn là lái xe một quãng đường ngắn để các bộ phận được vận hành đúng cách.
Kéo phanh tay trong thời gian dài là một sai lầm nghiêm trọng, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt, vì má phanh có thể bị dính chặt vào đĩa phanh hoặc tang trống do rỉ sét, gây khó khăn khi di chuyển xe và có thể làm hỏng hệ thống phanh. Thay vì kéo phanh tay, bạn nên sử dụng chèn bánh xe hoặc để xe ở số P (đối với xe số tự động) hoặc số 1 (đối với xe số sàn) trên mặt phẳng để cố định xe.
Để bình xăng cạn kiệt là một sai lầm vì nó tạo điều kiện cho hơi ẩm tích tụ trong bình, gây ra hiện tượng rỉ sét và làm biến chất nhiên liệu, đồng thời có thể gây hại cho bơm nhiên liệu. Bình xăng rỗng sẽ có nhiều không gian cho không khí và hơi nước, dẫn đến quá trình oxy hóa xăng nhanh hơn và hình thành cặn bẩn.
Quên ngắt kết nối ắc quy khi để xe trên 1 tháng là một sai lầm lớn, vì ắc quy sẽ tự xả điện liên tục và có thể cạn kiệt hoàn toàn, dẫn đến hư hỏng vĩnh viễn hoặc giảm đáng kể tuổi thọ của ắc quy. Nếu bạn dự định để xe không hoạt động trong hơn một tháng, việc tháo rời hoặc ngắt kết nối cực âm của ắc quy là một biện pháp hiệu quả để ngăn chặn quá trình tự xả điện.
Có, bạn có thể áp dụng nhiều phương pháp.
Nếu bạn cất xe từ 1-2 tháng trở lên và không có điều kiện cắm bộ sạc duy trì, việc tháo rời ắc quy và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát là lựa chọn tốt nhất. Điều này giúp ngăn ắc quy xả cạn hoàn toàn và kéo dài tuổi thọ của nó.
Chắc chắn rồi. Lốp dự phòng cũng bị mất áp suất tự nhiên theo thời gian. Bạn nên kiểm tra áp suất lốp dự phòng ít nhất vài tháng một lần và bơm nó đến áp suất khuyến nghị (thường cao hơn lốp chính một chút) để đảm bảo nó luôn sẵn sàng khi cần.
Sau khi khởi động lại xe, hãy bật điều hòa ở chế độ lạnh nhất và quạt gió lớn nhất. Lắng nghe xem có tiếng động lạ từ máy nén không. Sau khoảng 1-2 phút, hãy kiểm tra xem không khí thổi ra từ các cửa gió có lạnh sâu không. Nếu không khí không lạnh hoặc lạnh yếu, rất có thể hệ thống đã bị rò rỉ gas.
Chi phí này rất đa dạng tùy thuộc vào dòng xe và mức độ hư hỏng, nhưng bạn có thể tham khảo một số mức giá ước tính sau:
Nếu ô tô lâu ngày không sử dụng, bạn nên đưa xe đến gara để kiểm tra tổng thể trước khi thực hiện bất kỳ chuyến đi dài nào. Kỹ thuật viên sẽ kiểm tra toàn bộ hệ thống phanh, các loại chất lỏng, lốp xe, ắc quy ô tô và các hệ thống điện tử để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Thanh Phong Auto là một trong những trung tâm chăm sóc, bảo dưỡng và sửa chữa ô tô chuyên nghiệp, uy tín hàng đầu tại TP.HCM, mang đến cho khách hàng những giải pháp toàn diện và đáng tin cậy nhất cho “xế cưng” của mình. Với phương châm “Trung thực – Tận tâm – Trách nhiệm“, chúng tôi luôn nỗ lực để trở thành người bạn đồng hành tin cậy trên mọi nẻo đường của bạn.
Tại sao lại chọn Thanh Phong Auto?
Thấu hiểu những bất tiện khi xe gặp sự cố bất ngờ trên đường hoặc tại nhà, Thanh Phong Auto đã cung cấp dịch vụ sửa chữa ô tô lưu động 24/7. Chỉ cần một cuộc gọi, đội cứu hộ ô tô sẽ nhanh chóng có mặt tận nơi sau 30-45 phút để hỗ trợ bạn xử lý các vấn đề khẩn cấp như: kích bình ắc quy, vệ sinh dàn lạnh, thay lốp dự phòng, xử lý các lỗi kỹ thuật nhỏ tại chỗ,… Giúp bạn tiết kiệm tối đa thời gian và công sức, đảm bảo hành trình được tiếp tục một cách an toàn và nhanh chóng nhất.
Liên hệ ngay Thanh Phong Auto để được tư vấn – báo giá tốt nhất!
*Các dòng xe mà chúng tôi có thợ chuyên: Mercedes, BMW, Audi, Lexus, Toyota, Honda, Mazda, Mitsubishi, Kia, Daewoo, Hyundai,Ford, Nissan, Volkswagen, Porsche, Chevrolet, Rand Rover, Innova, Fortuner, Vios, Fiat, Bugatti, Ferrari, Bentley, Hummer, Chrysler, Dodge, Renault, Cadillac, Volvo, Subaru, Daihatsu, Ssangyong, Roll-Royce, Peugeot, Smart Fortwo, Tobe M’car, Luxgen, Zotye, Haima, Geely, Baic, Hongqi, Cmc, Mini Cooper, Buick, Opel, Acura, Aston Martin, Vinfast, TQ Wuling, BYD.
Từ năm 2019, Thanh Phong Auto được chọn để liên kết đào tạo chính quy với các trường Cao Đẳng Công Nghệ Thủ Đức, Cao Đẳng Việt Mỹ, Đại Học Bình Dương, Đại học Bách Khoa, Đại Học Văn Lang. Điều này giúp bảo chứng cho chất lượng và tiêu chuẩn tại Thanh Phong Auto. Quý khách có thể an tâm về chất lượng và tay nghề kỹ thuật viên tại đây.
