Hệ thống phanh là một bộ phận vô cùng quan trọng trên ô tô, có chức năng làm giảm hoặc dừng hoàn toàn chuyển động của bánh xe. Nói cách khác, khi bạn đạp phanh, hệ thống này sẽ tạo ra lực ma sát để “kéo” bánh xe lại, giúp xe chậm dần và dừng lại.
Hệ thống phanh đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn khi vận hành ô tô. Tuy nhiên, qua thời gian sử dụng, hệ thống này thường xuất hiện nhiều dấu hiệu hư hỏng có thể gây nguy hiểm cho người lái và hành khách.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2023), khoảng 30% các vụ tai nạn giao thông đường bộ có liên quan đến sự cố hệ thống phanh, trong đó 70% các trường hợp có thể phòng tránh được thông qua bảo dưỡng định kỳ và phát hiện sớm các vấn đề về phanh.
Hệ thống phanh ô tô có thể gặp phải nhiều hư hỏng phổ biến như: mức dầu phanh thấp, bàn đạp phanh thấp hoặc nhẹ, rung bàn đạp phanh, tiếng ồn khi phanh, xe bị lệch khi phanh, bàn đạp phanh cứng, và bó phanh.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá chi tiết về hệ thống phanh, các hư hỏng thường gặp, cách khắc phục và cách bảo dưỡng và sử dụng hiệu quả. Đừng bỏ qua nhé.
Hệ thống phanh ô tô là tập hợp các bộ phận cơ khí, thủy lực và điện tử phối hợp hoạt động để chuyển đổi động năng của xe thành nhiệt năng, từ đó làm giảm tốc độ hoặc dừng xe. Hiệu quả phanh được đánh giá dựa trên khả năng giảm tốc và dừng xe trong khoảng cách ngắn nhất có thể mà vẫn đảm bảo an toàn và ổn định.
Hệ thống này có 4 loại phổ biến gồm phanh đĩa, phanh tang trống, phanh ABS và phanh điện tử.
Hệ thống phanh có chức năng chính là tạo ra lực ma sát để làm giảm tốc độ hoặc dừng xe. Khi người lái đạp bàn đạp phanh, lực sẽ được truyền qua dầu phanh đến các bộ phận khác nhau của hệ thống, tạo ra lực hãm.
4 loại hệ thống phanh phổ biến trên ô tô hiện nay gồm: phanh đĩa, phanh tang trống, phanh ABS, phanh điện tử.
Nhận biết sớm các dấu hiệu phanh hư hỏng sẽ giúp bạn chủ động bảo dưỡng và sửa chữa, đảm bảo an toàn khi lái xe. Dưới đây là 9 hư hỏng thường gặp nhất:
Dầu phanh đóng vai trò truyền lực từ bàn đạp phanh đến các bánh xe, giúp xe dừng lại. Khi mức dầu phanh thấp, lực phanh sẽ giảm, thậm chí mất phanh. Nguyên nhân có thể do rò rỉ dầu phanh trong hệ thống, má phanh mòn hoặc piston phanh bị hỏng.
Nghiên cứu của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE International, 2024) khuyến nghị thay dầu phanh sau mỗi 24.000-40.000 km hoặc 2 năm, vì sự xuống cấp của dầu phanh có thể làm giảm hiệu quả phanh tới 35% trong khoảng thời gian này.
Bàn đạp phanh thấp là khi bạn phải đạp phanh sâu hơn bình thường mới cảm nhận được lực phanh. Nguyên nhân thường gặp là do không khí lọt vào hệ thống phanh, má phanh mòn quá mức, hoặc hư hỏng ở xi lanh phanh.
Cách khắc phục: Cần cài đặt lại thanh điều chỉnh guốc phanh.
Bàn đạp phanh nhẹ, hay còn gọi là phanh không ăn, là khi bạn đạp phanh nhưng xe không giảm tốc hoặc dừng lại như mong muốn. Nguyên nhân có thể do mất áp suất dầu phanh, má phanh bị chai cứng, hoặc bề mặt đĩa phanh bị mòn.
Cách khắc phục: Để có thể sửa chữa được lỗi bàn đạp nhanh nhẹ rất đơn giản, bạn chỉ cần châm thêm một ít dầu phanh vào hệ thống hoặc cần tiến hành các bước xả gió lại.
Hành trình Pedal phanh lớn là khi bạn phải đạp phanh một quãng đường dài hơn bình thường mới có thể phanh xe. Điều này có thể do má phanh mòn, lỏng ốc hãm hoặc hư hỏng cơ cấu phanh.
Nếu trường hợp này xảy ra bạn có thể nhận biết rất đơn giản vì lúc này phanh xe của bạn sẽ không ăn, hoặc nếu phanh có ăn thì bạn cần đạp Pedal phanh đi nhiều hơn.
Cách khắc phục: Bạn cần kiểm tra và bổ sung dầu phanh nếu thiếu, kiểm tra độ mòn của má phanh và thay thế nếu cần.
Hiện tượng rung bàn đạp phanh thường xảy ra khi bạn phanh ở tốc độ cao. Nguyên nhân chủ yếu là do đĩa phanh bị cong vênh, má phanh mòn không đều, hoặc lốp xe không cân bằng.
Cách khắc phục: Cần rà lại các đĩa phanh hoặc lập tức thay thế các má phanh nhằm để chúng ăn khớp được với nhau.
Tiếng ồn khi phanh có thể là tiếng rít, tiếng kêu kim loại, hoặc tiếng cọt kẹt. Nguyên nhân thường gặp là do má phanh mòn, má phanh kém chất lượng, bụi bẩn bám vào hệ thống phanh, hoặc thiếu mỡ bôi trơn.
Cách khắc phục: Để đĩa phanh không bị mòn nhanh và không xuất hiện những vết xước thì bạn nên lập tức phải thay ngay má phanh.
Khi độ ăn của 2 bánh trước không đều nhau thì hiện tượng khiến xe bị lao sang một bên khi phanh sẽ xảy ra. Điều này có thể là do phanh của bánh bên phải ăn hơn bánh bên trái và ngược lại. Độ cao guốc phanh của 2 bánh trước bạn đều chỉnh không đều nhau hoặc khi phanh một bánh bị bó kẹt cũng sẽ khiến xe bị lao sang một bên.
Cách khắc phục: Để có thể khắc phục và sửa chữa vấn đề này cũng không quá khó, bạn chỉ cần kiểm tra xem xilanh bánh xe có bị kẹt hay không? hoặc điều chỉnh lại độ cao guốc phanh của 2 bánh xe phía trước.
Hiện tượng bàn đạp phanh bị cứng thường xuất hiện khi bộ phận trợ lực phanh gặp vấn đề. Bình thường, hệ thống trợ lực phanh (thường là bầu trợ lực phanh) giúp người lái không cần đạp phanh quá mạnh mà xe vẫn giảm tốc hiệu quả. Khi bàn đạp phanh trở nên cứng hơn bình thường, đó là dấu hiệu cho thấy bộ phận trợ lực phanh đang bị hỏng.
Cách khắc phục: Bạn cần kiểm tra ngay bầu trợ lực phanh và các đường ống chân không kết nối với nó. Nếu phát hiện hư hỏng, cần thay thế bầu trợ lực phanh mới để đảm bảo an toàn khi lái xe.
Bó phanh xảy ra do sự cố trong thao tác phanh như: điều chỉnh sai phanh tay, phanh chân không đúng, lò xo trong má phanh bị hư, kẹt xilanh, hỏng xilanh tổng, khô dầu ắc quy,… Mặc dù tài xế đã thôi tác động lực lên bàn đạp phanh nhưng phanh vẫn không chịu nhả.
Cách khắc phục: Để khắc phục tình trạng bó phanh xe ô tô, bạn cần:
Bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ là việc làm cần thiết để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ cho xe. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
Để đảm bảo an toàn tối đa khi sử dụng hệ thống phanh, bạn nên lưu ý các thói quen lái xe an toàn, kiểm tra phanh thường xuyên và lựa chọn địa chỉ sửa chữa/ bảo dưỡng hệ thống phanh uy tín.
Khi lái xe, bạn cần giữ khoảng cách an toàn, không phanh gấp và hạn chế phanh khi đổ đèo.
Hệ thống phanh cần được kiểm tra thường xuyên bằng cách kiểm tra đèn báo phanh, lắng nghe âm thanh khi phanh và cảm nhận bàn đạp phanh.
Để lựa chọn được địa chỉ sửa xe uy tín, bạn nên tìm hiểu kỹ về gara sửa xe cũng như tham khảo ý kiến từ người quen hay cộng đồng.
Có. Sử dụng phanh tay khi đỗ xe, đặc biệt là trên dốc, giúp giữ xe an toàn, giảm tải cho hộp số và hệ thống phanh chính. Xem them bài viết: So sánh 2 loại phanh tay ô tô phổ biến nhất hiện nay.
Má phanh mòn sẽ làm giảm diện tích tiếp xúc giữa má phanh và đĩa phanh, dẫn đến giảm lực phanh, tăng quãng đường phanh và gây nguy hiểm khi tham gia giao thông.
Có. Dầu phanh cần được thay định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất, thường là sau mỗi 2 năm hoặc 40.000 km. Dầu phanh cũ sẽ bị giảm chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả phanh và có thể gây hư hỏng cho các chi tiết trong hệ thống phanh. Xem ngay sản phẩm: Dầu phanh xe ô tô cao cấp Castrol brake Fluid Dot 4 Lon 1L – DPDOT4 chính hãng, giá tốt nhất.
Thói quen lái xe, điều kiện đường xá, chất lượng má phanh và dầu phanh, tần suất bảo dưỡng đều là những yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của hệ thống phanh.
Bạn có thể kiểm tra bằng mắt thường một số chi tiết như má phanh, dầu phanh, đĩa phanh để phát hiện các dấu hiệu hư hỏng rõ ràng.Tuy nhiên, để kiểm tra toàn diện hệ thống phanh, bạn nên mang xe đến gara uy tín.
Thanh Phong Auto mang đến dịch vụ bảo dưỡng phanh toàn diện và chuyên nghiệp, giúp bạn an tâm cầm lái và tận hưởng trọn vẹn hành trình.
Dịch vụ bảo dưỡng phanh tại Thanh Phong Auto bao gồm:
Cam kết của Thanh Phong Auto:
Đến với Thanh Phong Auto, bạn sẽ được trải nghiệm dịch vụ bảo dưỡng phanh chuyên nghiệp, tận tâm, giúp “xế yêu” của bạn luôn vận hành an toàn và bền bỉ.
Báo Giá Dịch Vụ Tại Thanh Phong Auto:
*Các dòng xe mà chúng tôi có thợ chuyên: Mercedes, BMW, Audi, Lexus, Toyota, Honda, Mazda, Mitsubishi, Kia, Daewoo, Hyundai,Ford, Nissan, Volkswagen, Porsche, Chevrolet, Rand Rover, Innova, Fortuner, Vios, Fiat, Bugatti, Ferrari, Bentley, Hummer, Chrysler, Dodge, Renault, Cadillac, Volvo, Subaru, Daihatsu, Ssangyong, Roll-Royce, Peugeot, Smart Fortwo, Tobe M’car, Luxgen, Zotye, Haima, Geely, Baic, Hongqi, Cmc, Mini Cooper, Buick, Opel, Acura, Aston Martin, Vinfast, TQ Wuling, BYD.
