Quy Trình Sửa Chữa Tại Chỗ Khi Xe Ô Tô Hư Hỏng Góc Đặt Bánh

Góc đặt bánh xe (wheel alignment) là tập hợp các góc liên quan đến bánh xe và hệ thống treo của xe, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, độ an toàn và tuổi thọ của lốp xe.

Theo thống kê từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), một xe có góc đặt bánh sai lệch chỉ 1-2 độ có thể làm tăng mức tiêu hao nhiên liệu lên đến 5-7% và giảm tuổi thọ lốp xe tới 60%. 

Khi gặp sự cố về góc đặt bánh giữa đường, việc nắm vững quy trình sửa chữa tạm thời tại chỗ không chỉ giúp bạn xử lý tình huống khẩn cấp mà còn đảm bảo an toàn khi di chuyển xe đến trung tâm bảo dưỡng chuyên nghiệp. 

Bài viết này sẽ tìm hiểu các dấu hiệu nhận biết hư hỏng góc đặt bánh, các dụng cụ cần thiết cho sửa chữa tạm thời, quy trình kiểm tra nhanh tại chỗ, các bước sửa chữa tạm thời để di chuyển xe an toàn, hậu quả của việc không sửa chữa kịp thời và biện pháp phòng ngừa. Cùng theo dõi!

Dấu hiệu nào nhận biết ô tô hư hỏng góc đặt bánh cần sửa chữa?

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu hư hỏng góc đặt bánh giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí sửa chữa. Các dấu hiệu hư hỏng góc đặt bánh có thể biểu hiện qua quan sát trực quan, cảm nhận khi lái xe và thậm chí là âm thanh phát ra.

1. Dấu hiệu trực quan và cảm nhận

Có thể nhận biết các vấn đề về góc đặt bánh thông qua những thay đổi như: vô lăng bị lệch, xe bị kéo sang một bên, lốp mòn không đều và vô lăng rung lắc.

• Vô lăng bị lệch: Khi xe di chuyển trên đường thẳng, vô lăng không ở vị trí trung tâm mà bị lệch sang một bên, cho thấy góc đặt bánh có thể bị sai lệch, cụ thể là góc Camber (độ nghiêng của bánh xe so với phương thẳng đứng) hoặc góc Caster (góc nghiêng của trục lái so với phương thẳng đứng) không đúng.
• Xe bị kéo sang một bên: Nếu xe có xu hướng tự động di chuyển sang trái hoặc phải khi bạn thả lỏng tay lái, đây là dấu hiệu rõ ràng của việc sai lệch góc Toe (độ chụm của bánh xe).
• Lốp mòn không đều: Quan sát bề mặt lốp, nếu thấy lốp mòn nhanh hơn ở một bên (mép trong hoặc mép ngoài), hoặc xuất hiện các vết mòn bất thường như hình lông chim, có thể do góc đặt bánh bị sai lệch.
• Vô lăng rung lắc: Xuất hiện rung động bất thường ở tốc độ cụ thể, ví dụ, trên 80km/h. Rung lắc này có thể bắt nguồn từ việc mất cân bằng động của bánh xe, hoặc do các khớp nối trong hệ thống lái bị lỏng lẻo do ảnh hưởng từ góc đặt bánh sai lệch.

2. Tầm quan trọng của việc nhận biết sớm

Việc nhận biết và xử lý sớm các vấn đề về góc đặt bánh có tầm quan trọng đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và chi phí vận hành và giúp kéo dài tuổi thọ lốp xe.

• Giảm thiểu nguy cơ mất lái: Góc đặt bánh sai lệch, đặc biệt là góc Toe, có thể làm giảm độ bám đường của lốp, gây khó khăn trong việc kiểm soát xe, đặc biệt khi phanh gấp hoặc vào cua, làm tăng nguy cơ tai nạn.
• Tiết kiệm chi phí: Việc phát hiện sớm giúp tránh được những hư hỏng nghiêm trọng hơn cho hệ thống treo, hệ thống lái và lốp xe, giúp bạn tiết kiệm chi phí sửa chữa lớn về sau.
• Kéo dài tuổi thọ lốp: Góc đặt bánh chính xác giúp lốp xe mòn đều, tăng độ bền và thời gian sử dụng.

Các dụng cụ cần thiết khi sửa chữa góc đặt bánh xe gồm những gì?

Để có thể tự kiểm tra và sửa chữa tạm thời góc đặt bánh tại chỗ, cần chuẩn bị một số dụng cụ cơ bản và các vật liệu thay thế trong trường hợp khẩn cấp.

1. Dụng cụ cơ bản cần thiết

Việc chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ sau đây là cần thiết cho quá trình kiểm tra và điều chỉnh tạm thời:

2. Dụng cụ thay thế tạm thời trong trường hợp khẩn cấp

Trong tình huống không có dụng cụ chuyên dụng, bạn có thể sử dụng các vật liệu sau để tạm thời khắc phục:

• Miếng gỗ, đá: Dùng để chêm, kê các bộ phận của hệ thống treo, giúp tạm thời cố định góc đặt bánh.
• Dây thép, dây dù: Buộc, cố định các bộ phận bị lỏng lẻo.
• Thước kẻ, bút: Sử dụng tạm thời để đo đạc và đánh dấu.

Việc sử dụng các dụng cụ thay thế chỉ là giải pháp tạm thời. Bạn cần đưa xe đến gara chuyên nghiệp để kiểm tra và sửa chữa càng sớm càng tốt. 

Quy trình kiểm tra nhanh góc đặt bánh xe để xác định mức độ hư hỏng

Trước khi tiến hành sửa chữa, việc kiểm tra nhanh giúp xác định mức độ hư hỏng và đưa ra phương án xử lý phù hợp. Quy trình kiểm tra bao gồm kiểm tra độ mòn lốp, kiểm tra hệ thống treo và tìm hiểu các thông số quan trọng.

1. Kiểm tra độ mòn lốp và độ rơ vô lăng

Kiểm tra các yếu tố này cung cấp thông tin ban đầu về tình trạng góc đặt bánh.

• Độ mòn lốp: Hãy quan sát kỹ bề mặt lốp xem có bị mòn đều hay không. Mòn không đều (mòn lệch trong, lệch ngoài, mòn hình chén,…) là dấu hiệu của góc đặt bánh bị sai.
• Độ rơ Vô-lăng: Hãy nổ máy xe, đánh lái hết cỡ sang hai bên và cảm nhận. Nếu vô lăng có độ rơ lớn, cảm giác lỏng lẻo, thì có thể hệ thống lái hoặc các khớp nối (như rotuyn lái, bạc đạn) đã bị mòn, ảnh hưởng đến góc đặt bánh. Độ rơ vô lăng cho phép thường dưới 10 độ.

2. Quan sát trực quan hệ thống treo và các bộ phận liên quan

Việc quan sát này giúp phát hiện các hư hỏng vật lý.

• Kiểm tra: Hãy dùng kích nâng xe lên để kiểm tra các bộ phận như lò xo, giảm xóc, thanh cân bằng, các khớp nối (rotuyn, bạc đạn).
• Tìm kiếm: Tìm kiếm các dấu hiệu như rò rỉ dầu giảm xóc, lò xo bị gãy, các chi tiết bị cong vênh, nứt vỡ. Bất kỳ hư hỏng nào ở các bộ phận này đều có thể ảnh hưởng đến góc đặt bánh.
• Lắc bánh xe: Giữ bánh xe ở vị trí 12 giờ và 6 giờ, sau đó lắc mạnh. Nếu cảm thấy lỏng lẻo, có thể bạc đạn bánh xe đã bị mòn.

Các bước sửa chữa góc đặt bánh tạm thời để di chuyển xe an toàn

Sau khi kiểm tra và xác định được vấn đề, có thể thực hiện các bước sửa chữa tạm thời như điều chỉnh độ chụm bằng tay hoặc sử dụng miếng chêm tạm thời để đảm bảo xe có thể di chuyển an toàn đến gara.

1. Điều chỉnh độ chụm bằng tay

Điều chỉnh độ chụm là việc can thiệp dễ thực hiện nhất và có thể giúp cải thiện tình trạng xe ngay lập tức.

• Nới lỏng đai ốc hãm: Trên thanh rotuyn lái thường có một đai ốc hãm, cần nới lỏng đai ốc này trước khi điều chỉnh.
• Xoay thanh rotuyn: Xoay thanh rotuyn để điều chỉnh độ dài của nó. Việc này sẽ làm thay đổi độ chụm của bánh xe. Xoay theo chiều kim đồng hồ thường sẽ làm tăng độ chụm (toe-in), và ngược lại.
• Đo đạc: Dùng thước dây để đo khoảng cách giữa hai mép trước và hai mép sau của lốp (ở cùng một độ cao). Sự chênh lệch giữa hai số đo này chính là độ chụm.
• Siết chặt đai ốc hãm: Sau khi điều chỉnh xong, siết chặt đai ốc hãm để cố định vị trí.

2. Sử dụng miếng chêm tạm thời

Sử dụng miếng chêm là giải pháp tình thế khi các bộ phận của hệ thống treo bị hư hỏng.

• Vị trí chêm: Nếu lò xo bị gãy hoặc giảm xóc bị yếu, có thể dùng miếng gỗ hoặc đá để chêm vào giữa các vòng lò xo hoặc giữa giảm xóc và thân xe để tạm thời nâng chiều cao xe và giảm thiểu độ nghiêng của bánh xe.
• Cố định: Cố định miếng chêm bằng dây thép hoặc dây dù để đảm bảo nó không bị rơi ra trong quá trình di chuyển.

3. Lưu ý an toàn khi thực hiện

An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu khi thực hiện bất kỳ sửa chữa nào trên xe.

• Đỗ xe trên bề mặt bằng phẳng: Đảm bảo xe được đỗ trên bề mặt bằng phẳng và chắc chắn trước khi tiến hành sửa chữa.
• Kéo phanh tay: Kéo phanh tay và chèn bánh xe để tránh xe bị trôi.
• Sử dụng kích nâng xe an toàn: Đặt kích nâng xe ở vị trí đúng (thường là các điểm chịu lực trên khung xe) và đảm bảo kích được đặt chắc chắn.
• Không chui xuống gầm xe khi xe chỉ được nâng bằng kích: Luôn sử dụng giá đỡ (mễ kê) để đảm bảo an toàn.
• Lái xe chậm và cẩn thận: Sau khi sửa chữa tạm thời, hãy lái xe chậm và cẩn thận đến gara gần nhất để kiểm tra và sửa chữa triệt để.

Hậu quả của việc không sửa chữa góc đặt bánh xe kịp thời là gì?

Việc không sửa chữa góc đặt bánh xe kịp thời có thể dẫn đến hao mòn lốp nhanh và không đều, hư hỏng hệ thống treo và các bộ phận liên quan, cũng như tăng nguy cơ tai nạn giao thông.

1. Hao mòn lốp nhanh và không đều

Đây là hậu quả dễ nhận thấy nhất.

• Mòn lệch: Góc đặt bánh sai lệch khiến lốp xe không tiếp xúc đều với mặt đường, dẫn đến mòn nhanh hơn ở một bên (mép trong hoặc mép ngoài).
• Giảm tuổi thọ lốp: Lốp mòn không đều sẽ làm giảm đáng kể tuổi thọ của lốp. Một bộ lốp có thể bị giảm tuổi thọ đến 50% nếu góc đặt bánh không được điều chỉnh đúng.

2. Hư hỏng hệ thống treo và các bộ phận liên quan

Góc đặt bánh sai lệch gây áp lực không đều lên hệ thống treo.

• Áp lực không đều: Góc đặt bánh không chính xác tạo ra lực tác động không đều lên các bộ phận như lò xo, giảm xóc, rotuyn, bạc đạn, thanh cân bằng.
• Hỏng hóc nhanh: Điều này làm tăng tốc độ hao mòn và có thể dẫn đến hư hỏng sớm các bộ phận này. Ví dụ, rotuyn lái có thể bị hỏng chỉ sau 10.000km nếu góc đặt bánh bị sai lệch nghiêm trọng, trong khi tuổi thọ bình thường của nó có thể lên đến 50.000km.

3. Nguy cơ tai nạn giao thông

Đây là hậu quả nghiêm trọng nhất.

• Mất kiểm soát: Góc đặt bánh sai lệch làm giảm độ bám đường của lốp, gây khó khăn trong việc kiểm soát xe, đặc biệt khi phanh gấp, vào cua hoặc di chuyển trên đường trơn trượt.
• Tăng nguy cơ tai nạn: Theo thống kê, khoảng 10% các vụ tai nạn giao thông có liên quan đến các vấn đề về lốp và hệ thống treo, trong đó có nguyên nhân từ góc đặt bánh sai lệch.

Biện pháp nào giúp phòng ngừa góc đặt bánh ô tô bị hư hỏng?

Để phòng ngừa góc đặt bánh ô tô bị hư hỏng, cần bảo dưỡng định kỳ hệ thống treo và góc đặt bánh, lái xe cẩn thận tránh va chạm mạnh, đồng thời kiểm tra lốp xe thường xuyên.

1. Bảo dưỡng định kỳ hệ thống treo và góc đặt bánh

Bảo dưỡng định kỳ là cách tốt nhất để đảm bảo hệ thống treo và góc đặt bánh luôn trong tình trạng tốt.

• Kiểm tra và cân chỉnh: Nên kiểm tra và cân chỉnh góc đặt bánh định kỳ sau mỗi 10.000 – 15.000 km hoặc 6 tháng một lần, hoặc sau khi thay lốp, sửa chữa hệ thống treo, hoặc sau khi xe bị va chạm.
• Kiểm tra các bộ phận: Kiểm tra các bộ phận của hệ thống treo (lò xo, giảm xóc, rotuyn,…) xem có bị hư hỏng hay không.

2. Lái xe cẩn thận và tránh va chạm mạnh

Thói quen lái xe có ảnh hưởng lớn đến độ bền của hệ thống treo và góc đặt bánh.

• Tránh ổ gà, gờ giảm tốc: Tránh lái xe qua ổ gà, gờ giảm tốc với tốc độ cao, vì va chạm mạnh có thể làm sai lệch góc đặt bánh và gây hư hỏng hệ thống treo.
• Lái xe êm ái: Lái xe êm ái, tránh phanh gấp, tăng tốc đột ngột, vào cua tốc độ cao.

3. Kiểm tra lốp xe định kỳ

Lốp xe là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, và tình trạng của lốp có thể phản ánh tình trạng của góc đặt bánh.

• Áp suất lốp: Duy trì áp suất lốp đúng theo khuyến cáo của nhà sản xuất (thường được ghi trên cửa xe hoặc trong sách hướng dẫn sử dụng). Áp suất lốp quá thấp hoặc quá cao đều có thể gây mòn lốp không đều và ảnh hưởng đến góc đặt bánh.
• Đảo lốp: Đảo lốp định kỳ (thường sau mỗi 5.000 – 10.000 km) để đảm bảo lốp mòn đều.

FAQ – Những câu hỏi thường gặp

1. Góc đặt bánh bị sai lệch có ảnh hưởng đến mức tiêu hao nhiên liệu không?

 Có, góc đặt bánh sai lệch làm tăng lực cản lăn, dẫn đến tiêu hao nhiên liệu tăng 3-5%.

2. Có thể tự cân chỉnh góc đặt bánh tại nhà được không?

Không nên tự cân chỉnh tại nhà nếu không có kinh nghiệm và dụng cụ chuyên dụng. Xem ngay bài viết: Hướng dẫn cách căn chỉnh thước lái đúng kỹ thuật.

3. Bao lâu thì nên kiểm tra và cân chỉnh góc đặt bánh một lần?

Thời gian kiểm tra và cân chỉnh định kỳ được khuyến nghị là sau mỗi 10.000 – 15.000 km hoặc 6 tháng một lần, tùy theo điều kiện nào đến trước. Tuy nhiên, bạn cũng nên kiểm tra và cân chỉnh góc đặt bánh trong các trường hợp sau:

• Sau khi thay lốp mới.
• Sau khi sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận của hệ thống treo (lò xo, giảm xóc, rotuyn,…).
• Sau khi xe bị va chạm, dù là va chạm nhẹ.
• Khi thấy các dấu hiệu bất thường như xe bị lệch, vô lăng rung, lốp mòn không đều.

4. Sửa chữa góc đặt bánh có được bảo hành không?

Có, hầu hết các gara chuyên nghiệp đều có chính sách bảo hành cho dịch vụ cân chỉnh góc đặt bánh, thời gian bảo hành thường từ 1-3 tháng. 

5. Những loại xe nào thường hay gặp vấn đề về góc đặt bánh?

Tất cả các loại xe đều có thể gặp vấn đề về góc đặt bánh, tuy nhiên, một số loại xe có xu hướng dễ bị sai lệch hơn, bao gồm:

• Xe thường xuyên chở nặng.
• Xe thường xuyên di chuyển trên đường xấu.
• Xe có hệ thống treo cũ hoặc yếu.
• Xe thể thao và xe hạ gầm.

6. Ảnh hưởng của việc góc đặt bánh bị sai lệch đến tuổi thọ của lốp xe thế nào?

Việc góc đặt bánh bị sai lệch có ảnh hưởng rất lớn đến tuổi thọ của lốp xe, làm lốp mòn nhanh và không đều. Lốp có thể bị giảm tuổi thọ tới 50% nếu góc đặt bánh bị sai lệch nghiêm trọng. Đọc ngay bài viết: Thay lốp xe ô tô khi nào? 8 dấu hiệu cảnh báo quan trọng cần biết.

7. Gara nào sửa chữa/ bảo dưỡng ô tô chuyên nghiệp, giá tốt HCM?

Thanh Phong Auto là một trong những trung tâm bảo dưỡng và sửa chữa ô tô hàng đầu tại TP. Hồ Chí Minh, nổi tiếng với chất lượng dịch vụ và sự uy tín trong ngành. Với phương châm “Trung Thực – Tận Tâm – Trách Nhiệm – Chia Sẻ“, Thanh Phong Auto cam kết mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất thông qua đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp và trang thiết bị hiện đại.

Ưu điểm nổi bật của dịch vụ tại Thanh Phong Auto:

• Đội ngũ nhân viên nhiệt tình, chu đáo, luôn sẵn sàng tư vấn và giải đáp thắc mắc của khách hàng.
• Trang bị đầy đủ các thiết bị tiêu chuẩn để phục vụ sửa chữa cho tất cả các loại xe từ phổ thông đến cao cấp như Lexus, BMW, Mercedes…
• Cung cấp các dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, phụ tùng, phụ kiện, và cứu hộ 247.
• Sử dụng phụ tùng chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng và độ tin cậy.
• Báo giá minh bạch, rõ ràng ngay từ đầu, giúp khách hàng tránh phát sinh chi phí không mong muốn.
• Là đối tác chính thức của các hãng bảo hiểm như Bảo Việt, Liberty, VNI.
• …

Với những ưu điểm nổi bật này, Thanh Phong Auto đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều chủ xe tại TP. Hồ Chí Minh, đáp ứng nhu cầu bảo dưỡng và sửa chữa ô tô một cách chuyên nghiệp và hiệu quả.